Alternatief wonen: vijf betaalbare & duurzame opties in 2021

Door het enorme woningtekort kampt Nederland met een overhitte woningmarkt, met een ongekende stijging van de huizenprijzen als gevolg. Gelukkig zijn er manieren om een huis te kopen voor een stuk minder dan de gemiddelde 372.900 euro waarvoor een traditioneel huis op dit moment over de toonbank gaat. 

Alternatieve woonvormen als een camper, een tiny house, een containerwoning of een yurt zijn verkrijgbaar voor bedragen ruim onder de 50.000 euro. Deze woonopties zijn niet alleen goedkoper, maar staan ook meer in harmonie met de natuur, bieden meer mobiliteit en zijn milieuvriendelijker. En dat is nodig ook: uit een rapport van de Verenigde Naties blijkt dat woonhuizen in 2019 verantwoordelijk waren voor maar liefst 17% van de globale CO2 uitstoot.

Let er wel op dat deze alternatieve woonopties niet voor iedereen weggelegd zijn: het vinden van land en het verkrijgen van de juiste vergunningen kan veel geduld vergen en uiteraard lever je aan ruimte en luxe in. 

Als je vastberaden bent om hoge hypotheeklasten te vermijden en CO2 emissies te verminderen, hebben we bij paulcamper.nl de beste opties om een alternatief huis te bezitten op een rij gezet. 

De Camper

Bernadet en Nova met de camper in Picos de Europa, Spanje

De vrijheid om te gaan en staan waar je wilt, flexibiliteit en wakker worden in de natuur – in Nederland neemt de populariteit van de camper toe. Niet alleen om vakantie mee te vieren, maar ook om permanent in te wonen. 

Bernadette Heimans wist al van jongs af aan dat ze niet in Nederland wilde blijven wonen, maar de wereld wilde ontdekken en dicht bij de bergen wilde zijn. “Ik merkte dat een eentonige kantoorbaan niet voor mij was weggelegd. Op dinsdag snakte ik al naar het weekend, wat na twee dagen alweer voorbij was. Mijn leven was niet een verhaal dat ik graag terug zou lezen als ik oud ben.” Na 20 jaar is haar grote droom eindelijk werkelijkheid geworden: ze heeft alles in Nederland achter zich gelaten om samen met haar hond Nova in de camperbus te leven en Europa te verkennen. “Ik kan me het doorslaggevende moment nog goed herinneren. Ik keek uit op een overweldigende waterval omgeven door bergen in een nationaal park in Spanje, en werd overspoelt met een gevoel van intens geluk. Op dat moment wist ik het. Dit is wat ik wil doen, dit is hoe ik mijn leven wil leiden.” Een paar weken later was ze de trotse eigenaar van een Fiat Ducato. 

In Nederland mag je in principe permanent in een camper wonen, je bent alleen wel verplicht om een postadres door te geven aan de gemeente, zodat je altijd te bereiken bent voor de overheid. Op dit adres hoef je niet zelf te wonen – zolang de betreffende bewoner maar schriftelijk toestemming geeft. Het is wel lastig dat je een camper niet kunt verzekeren als je er permanent in woont, want daarvoor moet je een vaste woon- en verblijfplaats hebben. 

Een nieuwe camper kopen begint bij een prijs van rond de 45.000 euro. Wanneer je de tijd en het geduld heb om zelf een busje om te bouwen tot camper, kan een bedrag van 10.000 euro je al een heel eind op weg helpen. Houd er rekening mee dat vaste lasten als stalling, onderhoud, wegenbelasting en verzekering van de camper er bovenop komen.

Tiny house

Het tiny house in Zeist waar Karin met haar gezin woont.

Een klein huisje met een grote impact. Tiny houses zijn kleine woningen met een vloeroppervlakte van maximaal 50m². Het concept is overgewaaid uit Amerika, waar de Tiny House Movement is ontstaan met de achterliggende filosofie om genoegen te nemen met genoeg en in harmonie te leven met de natuur. 

Ook in Nederland is er steeds meer interesse in de kleine huisjes, die je volledig naar eigen smaak kan (laten) bouwen, en zijn er steeds meer gemeenten die experimenteren met initiatieven met de verkoop en verhuur van de huisjes. Hoewel je een tiny huis zo duur kunt maken als je zelf wilt, kun je vanaf zo’n 40.000 euro een kant en klaar huisje aanschaffen. Wanneer je het meeste werk zelf doet en tweedehands materialen gebruikt, begint de prijs bij zo’n 25.000 euro. De kosten voor eigen grond komen hier nog bovenop. 

Karin Prins woont samen met haar man en twee kinderen in een zelfgebouwde tiny house van 24m² in Zeist. “De hoogte van hypotheken en ook particuliere huur, schrok ons erg af. Dit stond totaal niet in verhouding tot wat je er voor kreeg. Ook hield het in dat we allebei nog meer zouden moeten werken. Dat is inmiddels vijf jaar geleden, en het is alleen nog maar ‘erger’ geworden. Tijdens een trektocht met onze dochter van toen een jaar oud door de Vogezen, realiseerden we hoe weinig we eigenlijk nodig hadden om tevreden te zijn. Hoe gelukkig we werden van simpel samen in de natuur zijn. Dit gaf de doorslag.” 

Het grootste obstakel voor de groei van de tiny house beweging is de Nederlandse wetgeving. “Wanneer het gaat om de bouw of de plaatsing van een Tiny House voor permanente bewoning, dan heb je een kavel nodig met de bestemming wonen,” legt Marjolein Jonker, ambassadeur van Tiny Houses Nederland uit. Dit probleem ondervindt Karin, die woont in een tijdelijk opgezet Tiny House Village, ook. “De grootste uitdaging is de tijdelijkheid van woonlocaties. Inmiddels zijn we al twee keer verhuisd met ons Tiny House en ook op de huidige plek blijven we niet lang. We verlangen ondertussen wel naar een plek waar we duurzaam iets kunnen opbouwen.” 

Containerwoning

Een containerwoning is een huis die samengesteld is uit een of meerdere hergebruikte zeecontainers, die meer dan 15 jaar oud zijn en niet langer gebruikt kunnen worden voor vrachtvervoer. De standaardmaten van een containerwoningen zijn 20ft (ongeveer 14m2) en 40 ft (ongeveer 28m2). De containers zijn verplaatsbaar en kunnen kunnen gemakkelijk uitgebreid worden door meerdere units op elkaar te stapelen. 

De prijs van een container is afhankelijk van meerdere factoren als grootte, faciliteiten, materiaal en het aantal containers dat je gebruikt. Een geprefabriceerde container kan je vanaf 30.000 euro kopen, wanneer je zelf aan de slag gaat kun je al gauw 10.000 euro besparen. Voor de isolatie en het zetten van ramen is echter veel expertise vereist. 

Yurt

Een yurt is een draagbare, ronde tent met een flexibel houten geraamte, die traditioneel bedekt is met dierenhuiden of vilt. Yurts vormen al duizenden jaren de voornaamste woonvorm voor nomadische volkeren in Centraal-Azië, met name in Mongolië. Het opzetten en uit elkaar halen van een yurt is binnen 1,5 uur gedaan en de woning biedt ruimte voor tussen de vijf en vijftien mensen. 

In Europa en Amerika bestaat er steeds meer interesse in de moderne variant van de yurt, die vaak gemaakt worden van high tech materialen en voorzien zijn van meer comfort, zoals een kachel en een keuken. Yurts komen in allerlei groottes, waarvan 25m2, 35m2 en 47m2 de meeste gangbare zijn. 

Hanna Bakker, oprichter van de Yurtproject, was een van de eerste die de yurts naar Nederland bracht. “Tijdens mijn reis door Mongolië werd ik verliefd op de cultuur en de gastvrijheid van het land. Ik wilde een stuk cultureel erfgoed mee naar Nederland terugbrengen.” Hanna verhuurt met succes de zes geïmporteerde yurts op de Veluwe, of eigenlijk Gers, zoals de ronde tenten in Mongolië heten. “Ik ben zeven jaar geleden begonnen met mijn bedrijf, toen moest ik echt aan mensen uitleggen wat een yurt is. Er waren misschien vier plekken in Nederland waar je kon overnachten in een Mongoolse tent. Nu hoef ik bijna nooit meer iets uit te leggen, en zijn er ondertussen duizenden tenten en aanbieders bijgekomen.”

Een algemene wet- en regelgeving voor het permanent wonen in een yurt ontbreekt nog in Nederland. In sommige gemeentes wordt het gedoogd, terwijl in andere gemeenten de yurt als recreatiewoning geregistreerd wordt, wat betekent dat je er niet het hele jaar door mag wonen. 

Aardehuizen

Een van de aardehuizen in het ecodorp in Olst.

Een aardehuis is een volledig zelfvoorzienende woning, gemaakt van natuurlijke en gerecyclede materialen zoals autobanden gevuld met aarde en gerecyclede blikjes. Elektriciteit wordt opgewekt door zonnepanelen, water opgepompt uit de grond en regenwater gezuiverd tot drinkwater. Een composttoilet vervangt de riolering.

In Nederland wordt het concept getest in een ecodorp in Olst, waar een groep visionaire idealisten samen met bijna 2000 vrijwilligers drie jaar lang werkten aan de bouw van 23 aardehuizen. De aardehuizen zijn geïnspireerd door de Earthships van de Amerikaanse architect Michael Reynolds, die het concept in de jaren 70 bedacht en uitvoerde. De kosten van de aardehuizen liggen tussen de 150.000 euro en 400.000 euro, inclusief grond en gezamenlijke voorzieningen. Het eerste (en tot dusver enige) aardehuis van 100m2 werd in 2017 verkocht voor 245.000 euro. 

Helaas maakt de Nederlandse wetgeving het zo goed als onmogelijk om te bouwen met de afvalmaterialen die gebruikt worden voor aardehuizen en is bouwgrond schaars en duur. Er zijn ondertussen wel verschillende ecodorp initiatieven opgestart in Nederland, die er hopelijk voor gaan zorgen dat de aardehuizen in de toekomst die er hopelijk voor gaan zorgen dat de aardehuizen in de toekomst op grotere schaal gebouwd mogen worden.

Welke alternatieve woonvorm past bij jou?

Selecteer een van de zes factoren in de tabel (Betaalbaarheid, duurzaamheid, DIY, personaliseerbaarheid, locatie vinden of comfort) om een idee te krijgen over welke woonvorm het meest (5) en het minst (1) aan jouw eisen en wensen voldoet.

Sommige van deze factoren zijn afhankelijk van individuele beslissingen: een tiny house kun je bijvoorbeeld zo duur(zaam) maken als je zelf wilt. Wonen in een camper is over het algemeen goedkoper dan het wonen in een tiny house, ook al is de oorspronkelijke aanschafprijs hoger.